Lampiran:Kamus bahasa Indonesia – bahasa Lamma

Daftar di bawah ini adalah kata dalam Bahasa Indonesia dan terjemahannya dalam Bahasa Lamma.[1]

Kosakata dasar sunting

Bahasa Indonesia Bahasa Lamma
abu daggung
air hila
akar har
mengalir sai
anak kokul/wakkal
angin dageng
anjing jabbal
apa nannung
api ra
mengapung teri
asap ara bunna
benih ing dura
berat sulla
berenang tallang
beri gina
jalan lama
besar ora
bilamana dannitta
bintang hibbi
buah hissa
bulan hul
bulu ur
bunga kawang
berburu galu/ala gallang
buruk yasa
burung ral
busuk bulla
cacing kautal
mencium gammi kawang
cuci laming
daging ke'e
dan gaba/gba
darah wai
datang talung
daun waya
debu daggung/mo bura
dekat wannang
dengan gra/kanna gaba
dengar walapi
di dalam gaumal me
di mana tamme
di sini aim me
di situ sim me
di, pada, ada me
dingin maba
berdiri nata
dorong, tolak tumbu
dua alaku
duduk mis
ekornya gaukul
empat utu
engkau aing
gali hannang
garam ussul
garuk pasing
gemuk, lemak kutta
gigi gussing
gigit gassi
gosok toru
gunung kukka
hantam gawala'ing
hapus kaung
hati taumal
hidung tammi
hidup awa
hisap dikus
hijau, mentah walaga
biru walaga-walaga
hitam ena
hitung taggang
hujan haya
hutan wappang
ia/dia gaing
ibu nau
ikan ke'e/apu
ikat taddi
ini sa'i
isterinya gayu
itu si'i
jahit, tusuk, tikam tappang
berjalan-jalan lama-lama
jantung takkau
jatuh baulung/tasing
jauh uwang
kabut bunnal
kaki tauta
kami ning
kita ping
kamu hing/hi‘ing
kanan jedding
karena itu si ga'ai aila
kata (ber) waisang
kecil kisang
berkelahi taini
kepalaku na'ung kul
kering sisa
kiri ikkul
kotor ukkus/kalita
kuku kusi
kulit kuli
kuning bagulli
kutu hamming
lain gapaang/gapa ang
langit gunnang
laut tawa
lebar hagara
leher tebal
lelaki ammu kalla
lempar kummar
licin duba
lidah talebul
lihat ginaka
lima yessing
ludah male
main mural
makan hori/wori
malam irpatta
mata taiti
matahari/hari was
mati hinna
merah ia
mereka ging/gi ing
minum ba'i
mulut tai
muntah hokang/orang
nama gunnu
napas hopang
nyanyi dali
orang/manusia namai
panas sinna/sosoli
panjang lena
pasir su'ur
pegang/bawa pinni
pendek lukka
peras ding
perempuan eukaini
perut toli
pikir timbar
pohon uttu
potong lu'ung
punggung taukul pus
pusarnya gatu'al
putih meka
rambutnya ga'ung waya
rumput maggar ilang/ala
satu nukku/yallu
saya naing
sayap gaddur
sedikit lippa
sempit kauya
semua/semuanya hippateni/hippa gateri
siang hari wastang
siapa hindari/indari
suami/suaminya gaimmu/gai ammu
tahu kalalang
tahun tunnu
tajam maggang
takut pali
tali korang
tanah mo
tangan tattang
tarik biddi
tebal dumma
telinga tauwal
takul telur
terbang hillang
tertawa higalli
tetek haung
tidak kauwa
tidur ti'ang
tiga tiga
tikam tappang
tipis, dangkal hira'a
tiup puyang
tongkat lakkang/soru
tulang ka'al
tumpul mukka
ular, titik duang
usus tas
usus kecil tas kaini
usus besar tas ora


Kata Budaya Dasar menurut Bidang sunting

A. Bagian Tubuh sunting

Bahasa Indonesia Bahasa Lamma
alis mata taitigul mayang
bagian kuku yang putih kusi meka
bahu tamakar
betis tautadul
bibir gelas
bulu kemaluan gel mayang
jenggot/cambang gawar mayang
bulu mata taiti mayang
dadanya gera
dagu gawar/tawar
dahi gassul kul
gerahamnya gawar aila
gigi seri gussing aila
gigi yang bertumpuk tumbuhnya gussing tamar
gusi gussing ini
ibu jari kamau ora
jari si'a
jari manis gattang me (si 'a)
jari tengah tawagang wala (si'a)
jari tunjuk hussul illi
kelingking elkaing
kemaluan laki-laki geltakul/gelbola
kemaluan wanita gelissa
keringat sussul
kerongkongan gaullau
ketiak galal
kumis gammi mayang
langit-langit gadugung
lengan grol
mata kaki gauta haging
ompong gussing putta
otak kuna
paha tappus
pantat tes
paru-paru garura
pelipis taitigul
pergelangan tangan tattang gebal
pinggang tasakkang
pipi tawar
pundaknya gamakar
rusuk kata
siku tattang taugang
jari telunjuk hussul illi
tengkuk/kuduk taumaggul
tubuh/badan tabuka
tulang kering gauta blabul
tumit baigammur
ubun-ubun blaballi
urat/akar har

B. Kata Ganti, Sapaan, dan Acuan sunting

Bahasa Indonesia Bahasa Lamma
kami/berdua nelaku
kami/bertiga nustiga
kita ping
laki-laki ammu kalla
panggilan untuk anak laki-laki kecil kisang/wakkal
panggilan untuk gadis kecil eu kisang
panggilan untuk gadis remaja eu kaini
panggilan untuk lelaki remaja buggi kaini
panggilan untuk lelaki tua wenang
panggilan untuk wanita tua kuba
yang mana tega/gaing ba ta

C. Sistem Kekerabatan sunting

Bahasa Indonesia Bahasa Lamma
abang nikkar
abang dari istri ni'ar
abang dari ibu nidasi
abangnya ayah niba idama
adik saya nekul
kakak perempuan naipang/ni'al
kakek natal
menantu nairas
mertua nidasi kuba/nidasi wenang
nenek kuba
orang tua kakek/nenek natal

D. Kehidupan Desa dan Masyarakat sunting

Bahasa Indonesia Bahasa Lamma
arisan tawang moring
bertunangan ira birang
kawin, bersuami/beristri ammu gra/mannal gra
keluarga batih laing nukku
kepala kampung abbang wenang
kepala suku laing namal/idama wala
kerja bakti taumal nukku kariang
ketua adat abbang madda
khitanan/sunat sallang
lahir gawang baulung
melahirkan baiwaring
mengandung sulla gra
menguburkan pammung
meninggal inna
ke bulan hul jel
pamong desa pamong desa
kepala desa wenang desa
pesuruh desa gatikang wala
kebun milik desa desa bunni
warga yang mendapat sawah bunni gi'i rasa

E. Rumah dan Bagian-Bagiannya sunting

Bahasa Indonesia Bahasa Lamma
atap waing
bubungan bala ga'ung
dapur mel ara laggung ga'ai
dinding bambu mali mel pagar
dinding tembok bual bala
gereja gria
gudang kebang
pondok merang
halaman horu buka
jendela gendela
kamar bukkus
kandang rapa
kandang ayam saku rapa
kandang kambing kai rapa
kandang kerbau karbong rapa
kandang kuda kuda rapa
kandang perkutut wallu rapa
kandang sapi sapi rapa
kuda-kuda sipal
lumbung lappo
masjid langgar
pagar pagar
palang dada bala gera
para-para yera kasa
pembuangan sampah butung kutti genung
pintu waju
pusaka nannung mauwa
ruang depan muka
ruang tengah bukkus tawagang
rumah bala
rumah adat kabi
rumah ibadat adat bala wang pallul
serambi hadda haila
serambi samping tugauwang
tangga depang
tempat genung
tempat barang di atas tungku, loteng kalela
tempat tungku tuttu genung
tiang gauta
tungku tuttu

F. Peralatan dan Perlengkapan sunting

Bahasa Indonesia Bahasa Lamma
alu watu
bakul barang
bakul kecil barang kisang
balai-balai mali lippi
bantal, papan iris lukku
bubu happal
busur hummas
buyung basung
cangkir, gelas tekul
cangkul mombaling
cangkul kecil mombahng kisang
centong je'eu
perang jeu
cobe panau
dayung, gosok toru
dayung (ber) toru using
garu karasi
garuk pasing
gergaji horo
golok, parang peda
jala besar pukal
jala kecil sar
jarum sindi
jerat korang aulung
kail, mata kail kawil
kapak baling
keranjang hoing
kipas ei
layar lel
lesung mussi
nyiru kali
nyiru besar kali ora
pahat labi
panah ditti
pancing manegi muggung
pedupaan ir pallul
pemukul panana
penggerus je'u
perahu ai
perisai kalilimamma
periuk la
piring pinggal
pisau sila
ranjau tula
rumah tenun bala mel seng sinnang
sampan ai kisang
selimut noang
sendok suru
suling silung
sumpit kupussa
tali pancing manegi
tempat beras blangsi
tempat beras sopa
tempat ikan suki
tempayan kumba
tikar bis
timba issing
tombak kabbi
wadah genung
wajan tawali

G. Makanan dan Minuman sunting

Bahasa Indonesia Bahasa Lamma
abon ke'e bura sisa
arak to tukka
bubur pori
cuka, asam lila
dendeng ke'e sakki
jagung battal
jeruk muri
kacang lai
kerak laga'i
ketupat ullas
kue susur
lauk-pauk uttang waya-issa
lemang tul
lontong martul
madu taang wani
makanan nang
mangga bess
marus marubaga
minum ba'i
nangka tong
nasi nang
nasi basi nang kaa
nasi belum matang nang anaaung walaga
nasi kukus nang noming
nenas bara maggul
rujak rujak
rujak sambal rujak luar
sagu battal bura
sambal luar
sayur uttangwaya
serabi bloli i'ang
tapai ko dala
tapai singkong ko rawang
tuak to
ubi ko

H. Tanaman Halaman dan Pepohonan sunting

Bahasa Indonesia Bahasa Lamma
alang-alang asul
alang-alang tu
bambu mali
batang buka
bawang bawang
belimbing sarangbeli
bengkuang dama
pucuk dura
benih (bibit) ing dura
beras mar ubaga
beringin kra ora
bulu ur
bunga kawang
cabai kasili ora
cabang koyal
enau nau
halia (jahe) dawa kaini
jagung battal
jambu air ila uttu
jambu mente bes ka'a ges aulung
kacang lai
kacang panjang lai uttang
kacang tanah lai mome
kapuk bina
kedondong munna
kelapa wata
ketimun losi
kunyit bu'a
labu ba'as
lengkuas dawa ora
lontar 10
mandalika (sirsak nona
padi mar
pandan wakking
paria/pare paing
pepaya uttu maggul
pering (bambu pering) subala
petung (bambu besar) pitung
pisang maggul
pohon uttu aila
ranting koyal kaini
rotan de
rotan kecil lawal
rumput maggar ilang
sawi bagong
seladah (sejenis sawi) uyang bagong
tebu huba
terung bolang
tuba dai
turi hu'ul
ubi jalar ko lema
ubi kayu ko uttu
waru ol

I. Binatang sunting

Bahasa Indonesia Bahasa Lamma
anak angsa bebe wakkal
anak anjing jabbal wakkal
anak ayam seku wakkal
anak domba lumba wakkal
anak ikan gabus ke'e biri wakkal
anak kambing kai wakkal
anak kerbau kecil karbong wakkal kisang
anak kerbau tanggung karbong wakkal sikkal
anak kucing kamau wakkal
anak kuda kuda wakkal
anak sapi sapi wakkal
ayam seku
angsa kabeang ora
bangau kabeang
ayam betina dewasa seku panawa
ayam betina tanggung seku maselang
ayam jantan dewasa seku trangkaila ora
ayam jantan tanggung seku trangkaila
babi bai
babi rusa bai lus
belibis takong illang
belut kaimal
beo bai ral
biawak kala iddis
buaya bagai
burung hantu hu i
capung tebubung
cecak takong
cumi-cumi pauli
domba lumba
elang allang
gurita harangboli
ikan gabus hapi biri
ikan hiu subbul
ikan lele hapu do
ikan mas atawal
ikan pari par
kala (kalajengking) par
kambing kai
kepiting tabbul
kepompong kapa
kera lekiraku
kerbau karbong
kesturi (sejenis tikus) haul
ketam batu kera tabbul
ketilang buleli
kodok lake pappu
kucing kamau
kuda kuda
kupu-kupu laubbar
kura-kura/bulus yekkau
kutu hamming
laba-laba karlabbang
lalat hubbul
lalat besar hubbul walaga-walaga
lebah ta ang
lutung/kera hitam lekiraku ena
burung dara/merpati baggur
musang lau
nyamuk issing
penyu lilung
wallu perkutut
pipit alu kaini
rusa lus
sapi sapi
semut kri
serangga kul suppung
tanduk gadiggal
telur kutu ledding
tikus dul
tikus besar dul ora
tikus kecil dul malkalang
tokek takke
tuma/kutu pakaian oi
tuna ikan tongkol) sare
udang au jabbal
udang gajah silapu
ular hijau duang serangsigal
ular sawah taggo
ular kul

J. Musim, Keadaan Alam, Benda Alam, dan Arah sunting

Bahasa Indonesia Bahasa Lamma
anak sungai salu koyal
arang ra aliggal
arus yeing
atas taggang
banjir yati
bara ra mel aliggal
barat was baulung
bawah muang
besi laung
bintang jatuh, meteor hibbi baulung
bintang kejora hibbi ora
bintang kejora par
bintang tujuh haut hibbi
bintang weluku mauwas hibbi
bintang pari par
bukit mugang
bulan hul
bulan purnama hul barang
bulan sabit hul kulakul
darat dani
datar bi'ang
dinihari ir mekang yang
dusun, kampung habbang
emas mas
embun ma'ul
fajar was gaisili asuyang
gerhana hul inna/was inna
gerimis aya king kini
guntur gul
hangat sinna
hari was
hari sekitar pukul 10 malam ung lingga
hari sekitar pukul 12 siang was bi'ang me
hujan panas was aya
hujan angin aya ribus
hutan belantara motta
jurang tuma
kayu uttu
kilat ir mi'ar
kota bender
ladang, kebun bunni
landai, pantai hoang
lembah mui
lereng along wang
lubuk taumal me
mata air ila gaiti
matahari condong ke barat was airing
matahari sepenggalah was moang
mendung ir mallung
muara sungai salu gai
musim hujan aya bukang/ir kulakui
musim panas, musim kemarau ir sisa/o'mme
musim peralihan hujan ke panas omme ga'igga
musim peralihan panas ke hujan ir kulakul ga'igga
ombak bo
padang daru gaumal
padang alang-alang hasul gaumal
pagi wana
pagi buta wana ir lekang yang
pantai hoang
pelangi sisa ilang
perak perek
punggung gunung kukka gauru
puting beliung yakkur apurang
sawah bunni
sawah tadah hujan o bunni
sejuk damaya
selatan batta wang
senja ir damaya
senja buta ir gaumal kaini-kaini
sore nangmabung
tanjung mugang kasyallu
tebing ir paka
teluk kaissing
tengah hari was bi'ang me
tepian galiling wang
terjal gassul
timur was butang
utara talelang wang

K. Penyakit dan Pengobatan sunting

Bahasa Indonesia Bahasa Lamma
batuk kari
batuk kering kari sisa
belek, sakit mata kaang
bengek, asma hopang butang gaung
berkunang-kunang ir gawang patta
bisu gaumal huma
bisul tullas
burut, hernia gaiti kaang
busung bittar ora
buta baddang
congek, telinga bernanah gauwal munggur
demam gawannang
demam panas gawannang sosoli
disentri, berak darah waingaitang
encok ka'al tukka
gondok gaullau walla
kejang urat leher gebal har abili
kudis bai kattur
kurap barai
luka bas
mencret, diare pussur
mulas tamadding
nanah muggur
obat maggar
panu lala
pingsan damassa
pusing ir gara alaku-alaku
rabun gaiti wawang
rabun ayam seku gaiti
sakit perut toli tukka
selesma kuka galoa
sembuh mabagga
tuli kullu
mengobati grasela

L. Perangai, Kata Sifat, dan Warna sunting

Bahasa Indonesia Bahasa Lamma
angkuh awang ora pinni
asam lila
bagus, baik akku
bengkok kaila
berani muddi
berbulu mayang gra
bersih lera
bijaksana ir kalalang
kehitam-hitaman awang end-ena
bodoh ir patang
boros attang gesbaka
botak a'ung pinggal
buta baddang
cekatan gakkar dela
cepat dela
cerdas teba ir kalalang
coklat iang
dungu tuggi
gampang, tidak sulit gara kamattang kauwa
gelap patta
gemuk kutta
halus bura
harum manema
haus sisang
hemat attang sakka
kaku hisang-hisang kauwa
kasar gina ikkar
kaya lulla
orang kaya hippa gateni wang
kelabu daggung-daggung
kembung ong
kempis bata
kikir kiki
kuat muddi
kurus kena
lama plamal
lambat ama'u
lemah damassa
lebar hagara
malu maniyang
manis wani
manjur gaposing
marah arungga
merah hati gaumal ia
merah jambu jambu ia
miring talelang
miskin kauwa ginasing
muda buggi
mudah bangun isang-isang tipping
oranye, jingga awang ia-ia
pahit kaminna
pangkal aila
pemalas gakkar massa
pemalu gasa pali
pemarah arugga tena
pemberani matola/muddi tubang
pemurah, rendah hati gakallul muang
perajuk gapuli
peramah gaumal damaya
pinggir galiling
pintar ir kalalang
rajin gaumal dela
rakus wang hondar
ramah damaya
rendah muang
ringan delang
sabar gawalang
sakit tukka
sakti lamuli
salah bikkang
sehat maba
sulit gara kamattang
takut (pada benturan fisik) pali
pada suasana gasapali
tegak deka
tenang sulama
tengah tawagang
terang deli
terkejut hundar
tidak adil mita kauwa

M. Mata Pencaharian sunting

Bahasa Indonesia Bahasa Lamma
buruh tani, petani harang
derep/buruh penuai padi namal marla'i
dukun laborung
dukun bayi kuba wala
dukun sunat imang
gembala gaparing
kuli gatikang wala, tabang
petani bunni pinni
nelayan oang wala
pandai besi laung duang wala
pandai emas mas giddi wala
pawang binatang ir giyaning
pelawak lea-lea wala
pembuat barang tembaga ullawang duang wala
pembuat gerabah la giddi wala
pemburu bertombak kabbi gra wala
penyumpit kupussa
tukang beng
algojo kabbukai
pegawai, guru tuang
pedagang oring wala
berjiwa seni/seniman gattang beng
penyanyi dali wala
tidak buta baddang kauwa
tidak malu maniang kauwa
tidak tahu malu maniang patang
tidak sabar gawalang kauwa
tinggi, hitung taggang
ujung tubba
usang kassa

N. Pakaian dan Perhiasan sunting

Bahasa Indonesia Bahasa Lamma
anting-anting ullawang
baju kandu
benang, kapas kappas
benang tenun kappas biddi
cawat hujul issing
celana dalam deku gaurnal ga'ai
celana panjang deku gauta tena
celana pendek deku gauta tukka
cincin killa
gelang salaka
ikat kepala laka
jarum sindi
kain batik salenda
kalung bawa
kopiah songko
kutang kutang
lilin taang ga'ung
nila to wani
sabuk sapukuli
sarung (untuk laki-laki) nuang
sarung (untuk perempuan) seng
selendang watola
sepatu lo
singlet kandu kutang
subang ulawang ora
terompah lo gauta taggang

O. Permainan sunting

Bahasa Indonesia Bahasa Lamma
gasing kotung
gundu/kelereng kalering
pencak silat kontau
layangan layang-layang
jitak/mengetuk kepala dengan buku jari dii (ga'ung kul dii)
jongkok lukkung
junjung diggang
kelahi (ber) laini
kencing letang
kulum ummu
kunyah sia
ladang (ber) bunni magaddi
larang sapan
larang (me) wang sapang
lari biring
lari-lari kecil biring lama
lepas gitanang
letakkan maiyang
letus (me) asuyang
lirik aitiges wang saukang
lotot (me) gasisi
mata melotot aiti gasisi
ludah male
meludah mala tuppung
lupa aumal patang
mandi aulang
mimpi (ber) ippal
muntah hokang
naik, panjat butang
nyala (me) gulang, galebu, deli
nyenyak kuragamayang
panah ditti
panggil kaulang
pejamkan mata aiti pammung
peluk kudding
pergi yel jel
picingkan mata aiti kurkusing
pikul waddang

P. Gerak dan Kerja sunting

Bahasa Indonesia Bahasa Lamma
ambil aggi
angkat (me) using
asuh (me) griang
ayun gaboyang
baca basa
bangun tipping
berak aitang
bopong dalasi
buai, hati-hati gapetang
buang kutti
bujuk garori/gaumal birang
buka taring
congak (me), hitung taggang
delik (me) gasising
didik (me) gatala'i
dukung (me) mel using
gandeng awang kaing
gantung haulung
gendong using
genggam paruning
henti (ber) gitanang
hirup gnising
hitung (dalam hati) aumal taggang
igau (meng) mappu
ingat aumal yama
injak tangnata
intai tang saukang
jilat illi
main galah (galah asing) kuliling
kalubas panahan
sepak bola bal sepa
bola voli bal gu'a
pintal (me) galewa
potong lu'ung
pukul gakkaung
putus sekang
raba tampinni
rangkul gawannung
sandar doling
selam kullung
senandung (ber) amur
sentuh attang gauwang
sila (ber) pukkimis
sila sebelah kaki auta atang maiyang
simpan gasa ma'ing
simpun (ber) auta ukka wang mis
suap (me) gasi/gai mallang
suruh gatikang
susui (me) aung gina
tanam garung
tangis (me) alli
telan mukkung
telungkup yaumang
tendang sepak
tenggelam dimming
tenun (me) sinnang
terbit dagar
teriak kai
terima aggi
tidurkan (me) gapilang
tinju sadu
tulis kabaita
tunjuk tubang
turun sa'ung
tusuk tappang
urut luggi
usap kaung

Q. Kata Bilangan sunting

Bahasa Indonesia Bahasa Lamma
delapan beltiga
delapan belas kalnukku wal beltiga
delapan puluh kalbeltiga
dua belas kalnuku wal alaku
dua puluh kal alaku
dua puluh lima kal alaku wal yassing
empat belas kal nukku wal utu
empat puluh kal utu
enam isnakkung
enam belas kal nukku wal isnakkung
enam puluh kal isnakkung
kerdelapan mel beltiga
kedua mel alaku
kedua belas mel kal nukku wal alaku
kedua puluh mel kal alaku
kedua puluh satu mel kal alaku wal nukku
keempat mel utu
keenam mel isnakkung
kelima mel yassing
kelima belas mel kalnukku wali yassing
kesatu mel nukku
kesebelas mel kalnukku wal nukku
kesembilan mel nukku tannang
kesembilan belas mel kalnukku wal nukku tannang
kesepuluh mel kalnukku
keseratus mel ratu
keseribu mel ribu
ketiga mel tiga
ketujuh mel beltelaku
lima belas kal nukku wal yassing
lima puluh kal yassing
lima ribu ribu yassing
ratus ratu
ribu ribu
sebelas kal nukku wal nukku
sedikit lippa
sembilan nukku tannang
sembilan belas nukku tannang wal nukku tannang
sembilan puluh kal nukku tannang
sepuluh kal nukku
sepuluh ribu ribu kal nukku
seratus ratu yallu
lima ratus lima puluh ratu kal yassing wal yassing
seratus ribu sallaka yallu
seratus sepuluh ratu kal nukku
seribu ribu yallu
tiga belas kal nukku wal tiga
tiga puluh kal tiga
tiga puluh lima kal tiga wal yassing
tujuh beltalaku
tujuh belas kal nukku wal beltalaku
tujuh puluh kal beltalaku

R. Kata Tugas sunting

Bahasa Indonesia Bahasa Lamma
akan baka
atau e kauwa
belum ana anung/ana aung
besok/sehari sesudah hari ini dalla
dahulu tulang me
dari tamme/tagame
di luar horu wang
di sana sipomme
hari ini ana was sai
jarang lala
kadang-kadang jel-jel ta
kemarin/sehari sebelum hari ini malaggung
kepada gina ga'ai
lusa/dua hari sesudah ini) tialaku
pernah grataddang ga
sedang ana anung
sekarang saiga/ana
selalu gra gasaru
seringkali jel-jel gatta
sudah kanna
supaya sitta
tadi anamme
tetapi a goba
tiba-tiba gana patang

Lihat pula sunting

Sumber sunting

  1. Nitbani, Semuel H.; Jeladu Kosmas; Sisila Wona; Hilda Naley. 2001. Struktur Bahasa Lamma. Jakarta: Pusat Bahasa, Departemen Pendidikan Nasional. 149pp.